Đề phòng nhiều biến thể omicron mới làm dịch bệnh lây lan nhanh

2022/08/19 01:31

Hiện nay, trong khi các quốc gia chờ đợi những làn sóng Covid-19 do BA.5 gây ra thoái trào, giới chuyên gia lại lo lắng về biến chủng mới, đó là BA.2.75. BA.2.75 là biến chủng phụ của Omicron, còn được gọi với cái tên là "Centaurus" hay Omicron tàng hình.

1.Dịch bệnh có nguy cơ bùng phát mạnh bởi các biến thể mới

Dịch COVID-19 luôn xuất hiện biến chủng của nCoV gây khó khăn cho việc phòng chống và điều trị. Hiện nay, trong khi các quốc gia chờ đợi những làn sóng COVID-19 do BA.5 gây ra thoái trào, giới chuyên gia lại lo lắng về biến chủng mới, đó là BA.2.75. BA.2.75 là biến chủng phụ của Omicron.

Hiện nay, biến chủng này đã lây lan ra nhiều quốc gia trên thế giới, nhất là Ấn Độ. Điều này cảnh báo BA.2.75 có thể trở thành biến chủng mới thống trị trên toàn cầu.

Theo tạp chí Nature, BA.2.75 đã được phát hiện ở hơn 20 quốc gia trên toàn thế giới. Các nhà nghiên cứu đang chờ đợi để xem liệu nó có khiến số ca mắc tăng đáng kể và tạo thành làn sóng lây nhiễm mới như BA.5 hay không. Nhưng điều đáng lo ngại đó là một loạt nghiên cứu cho thấy hai biến chủng này có khả năng né tránh miễn dịch tự nhiên hoặc do tiêm chủng.

Biến thể BA.2.75 làm dịch lây lan nhanh

Việt Nam đã ghi nhận sự xuất hiện các biến thể phụ mới của biến thể Omicron là BA.4, BA.5, BA.2.12.1. BA.2.74. Đặc điểm của các biến chủng này là có khả năng lây nhanh (thời gian vừa qua cả nước ghi nhận trung bình khoảng 2.000 ca mắc mới mỗi ngày, số ca mắc đang có xu hướng gia tăng trở lại) và có thể có khả năng né tránh miễn dịch.

2.Đặc điểm của BA.2.75

BA.2.75 có tốc độ lây nhiễm cao hơn hẳn so với các biến thể trước đây do chúng có nguồn gốc phát triển từ dòng phụ BA.2 thuộc biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2. Đặc biệt, BA.2.75 có tốc độ lây nhiễm cao hơn hẳn so với các biến thể trước đây. Các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang theo dõi biến chủng phụ mới này của Omicron. Hiện vẫn chưa rõ liệu BA.2.75 có gây ra những ca nhiễm nặng hơn so với những biến chủng khác của Omiron hay không.

Theo các chuyên gia của WHO "vẫn còn quá sớm để kết luận nhưng dường như tỉ lệ lây nhiễm đang tăng đột biến, đặc biệt là ở Ấn Độ", chuyên gia Matthew Binnicker của Trung tâm Y tế Mayo Clinic tại TP Rochester, Mỹ cảnh báo. Đặc biệt sự xuất hiện của biến thể BA.2.75, với khả năng lây lan nhanh chóng, có thể "né" kháng thể sản sinh từ phản ứng miễn dịch và các lần mắc COVID-19 trước, khiến nguy cơ tái nhiễm tăng.

Biến chủng này khiến giới chuyên gia lo ngại khi có nhiều đột biến, trong đó có những đột biến liên quan gai protein cho phép virus bám vào tế bào hiệu quả hơn. Một mối quan tâm khác là những thay đổi về gen có thể giúp virus dễ dàng hơn trong việc né tránh miễn dịch tạo ra từ vaccine hoặc các ca nhiễm COVID-19 hoặc biến thể phụ Omicron trước đó. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhấn mạnh vaccine và liều tiêm bổ trợ vẫn là biện pháp bảo vệ tốt nhất giúp phòng chống các ca nhiễm COVID-19 và biến thể Omicron nghiêm trọng.

Phòng thí nghiệm Bloom tại Viện nghiên cứu Fred Hutchinson (Mỹ) nhận định BA.2.75 "đáng chú ý" do có "sự thay đổi kháng nguyên đáng kể" so với phiên bản gốc BA.2. Hai đột biến quan trọng của biến chủng là G446S và R493Q. Trong đó, G446S là một trong những đột biến có lợi thế trốn tránh miễn dịch mạnh mẽ. Nó có thể làm giảm hiệu quả của các loại vaccine ngăn ngừa BA.2. Dù vậy, người từng nhiễm biến chủng BA.1 sẽ không có nguy cơ tái nhiễm BA.2.75.

Hiện số ca nhiễm BA.2.75 trên toàn cầu còn thấp nên khó thu thập thông tin về trình tự gene của virus. Tuy vậy, nhiều chuyên gia y tế đã đưa ra cảnh báo về thách thức liên quan sự xuất hiện của biến thể BA.2.75, với khả năng lây lan nhanh chóng, có thể "né" kháng thể sản sinh từ phản ứng miễn dịch và các lần mắc COVID-19 trước, khiến nguy cơ tái nhiễm tăng.

3.Biểu hiện khi mắc biến chủng BA.2.75

Hiện nay, chưa có báo cáo nào về triệu chứng khác biệt khi mắc biến thể Omicron BA.2.75 so với các triệu chứng COVID-19 thông thường hay gặp. Có vẻ như Omicron BA.2.75 thường gây ra triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng khi mắc. Tuy nhiên, còn quá sớm để nói bất kể điều gì về các triệu chứng lâm sàng khi mắc biến thể phụ mới này. Theo CDC Mỹ, sau đây là các triệu chứng COVID-19 thông thường:

-Sốt hoặc ớn lạnh, ho, hụt hơi hoặc khó thở, mệt mỏi, đau cơ, đau đầu, hoặc tê mỏi người, mất vị giác hoặc khứu giác, viêm họng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, buồn nôn hoặc nôn, tiêu chảy.

-Trong đó có 4 triệu chứng điển hình khi mắc Omicron, bao gồm cả các biến thể phụ của Omicron như ho, mệt mỏi, nghẹt mũi, chảy nước mũi.

4.Cần làm gì đối với các biến chủng Omicron xuất hiện

Cần tiêm phòng mũi bổ sung để phòng bệnh.

-Sự xuất hiện của các biến chủng Omicron, nhất là BA.2.75 lây lan nhanh, tuy chưa xuất hiện ở Việt Nam nhưng vẫn cần đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng như chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó các địa phương cần thần tốc, thần tốc hơn nữa triển khai càng nhanh càng tốt tiêm chủng mũi 3, 4 cho các đối tượng trong diện chỉ định, trong đó có cả các đối tượng trẻ em trong diện tiêm chủng nhất là ngày khai trường đang đến gần.

Tiêm vaccine phòng COVID-19 liều nhắc lại và liều tăng cường cho những người có nguy cơ lây nhiễm cao bao gồm người lớn tuổi, người mắc bệnh mạn tính, bị suy giảm miễn dịch. Bởi vì tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 vẫn là vũ khí hữu hiệu nhất hiện nay.

-Bên cạnh đó, cần phân phối thuốc kháng virus nhanh chóng, đầy đủ cho người dân

-Trong tình hình nhiều biến chủng Omicron xuất hiện, người dân cần lưu ý là không chủ quan, lơ là trong việc phòng chống COVID-19 . Ngoài việc tiêm vaccine theo đúng chỉ định cần thường xuyên đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà, khi về nhà cần rửa tay sát khuẩn bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Không đến nơi đông người hoặc không tụ tập đông người cũng là một vấn đề cần hết sức quan tâm vì COVID-19 đang hiện hữu quanh chúng ta.