Bé gái 2 tháng tuổi tử vong nghi do ngạt sữa
Các bác sĩ khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi TW vừa tiếp nhận một trường hợp bé gái 2 tháng tuổi, nhập viện trong tình trạng tím
tái, ngừng thở, ngừng tim trước khi đến Bệnh viện. Mặc dù đã được các bác sĩ nỗ
lực cấp cứu, nhưng cháu bé đã không qua khỏi.
Trước đó, sáng 21/2, trẻ được mẹ cho bú sữa bình 2 lần vào thời điểm 5h
và 6h sáng, nhưng bú ít, trớ sữa, quấy khóc, bụng chướng. Khoảng 9h trẻ được
phát hiện tím tái, kích thích không có phản xạ, được gia đình đưa vào khoa Cấp
cứu và chống độc, Bệnh viện
Nhi TW.
BSCK2 Phạm Thị Thanh Tâm – Phó trưởng Khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh
viện Nhi TW cho biết, trẻ nhập viện trong tình trạng ngừng thở, ngừng tim, được
cấp cứu ngừng tuần hoàn ngay. Đặt nội khí quản thấy đọng ít sữa trong khoang
miệng, nhưng không thấy sữa trong đường thở, Xquang phổi cho thấy tổn thương
nhu mô phổi bên phải lan toả.
Dịch dạ dày có nhiều sữa chưa được tiêu hoá (dù sau ăn 4 tiếng). Kết quả
chụp Xquang bụng chướng hơi, các quai ruột chứa dịch, đây cũng có thể là kết
quả sau ngừng tim, nhưng cũng có thể là một tình trạng viêm ruột từ trước đó
làm cho em bé dễ bị sặc, dễ trớ hơn trẻ khoẻ mạnh bình thường.
Theo BSCK2 Phạm Thị Thanh Tâm, sặc sữa là một trong những tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi. Đây là hiện tượng sữa trào vào đường thở khiến trẻ khó thở, tím tái có thể gây ngừng thở. Nếu không sơ cứu kịp thời có thể gây ảnh hưởng tính mạng cho trẻ.
Những nguyên nhân gây sặc
sữa ở trẻ
·
Trẻ bú, ăn không đúng tư thế; cho bú quá no
·
Cho trẻ bú khi đang khóc, đang ho
·
Sữa mẹ nhiều khiến trẻ nuốt không kịp
·
Núm vú cao su có lỗ thông quá rộng khiến sữa
chảy nhiều
·
Trẻ sinh non tháng nên phản xạ bú – nuốt kém
·
Trẻ bị dị tật bẩm sinh vùng hầu họng như sứt
môi, hở hàm ếch…
Chuyên gia chỉ dẫn những dấu hiệu trẻ bị sặc
sữa
- Khi trẻ đang bú (hoặc sau bú) đột ngột ho sặc sụa, tím tái và lịm đi.
Có thể thấy sữa trào qua mũi, miệng
- Đối với những trẻ đẻ non, đặc biệt là trẻ suy dinh dưỡng, trẻ có dị
tật vùng hàm mặt, trẻ có tình trạng giảm cơ lực (nhược cơ) thì phản xạ ho kém
hơn. Dấu hiệu sặc sữa ở những trẻ này diễn ra khá là yên tĩnh, chủ yếu là biểu
hiện bằng triệu chứng tím. Giai đoạn đầu sẽ là tím ở quanh môi, quanh góc mũi,
có thể thở nhanh, hoặc thở chậm, ngừng thở.
Xử lý đúng cách trong những phút đầu tiên ngay sau khi bé bị sặc là điều
vô cùng quan trọng, giúp trẻ nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nguy hiểm. Khi
trẻ bị sặc sữa, các bà mẹ cần hết sức bình tĩnh và sơ cứu trẻ theo các bước
sau:
Nếu trẻ còn ho được: Nghiêng đầu trẻ
sang một bên, lau sạch sữa ở mũi, miệng trẻ. Khuyến khích để trẻ ho. Tuyệt đối
không dùng tay móc họng trẻ.
Nếu trẻ không ho
được, nhưng còn tỉnh:
·
Bước 1: Cho trẻ nằm sấp để đầu thấp hơn ngực
trên mặt trong cẳng tay tựa vào đùi. Giữ vùng đầu và cằm trẻ ở tư thế thẳng.
·
Bước 2: Sử dụng gót bàn tay VỖ LƯNG 5 LẦN giữa
2 vai của trẻ theo hướng từ trên xuống dưới ra trước.
·
Bước 3: Sau khi vỗ lưng, dùng cẳng tay còn lại
đặt lên lưng trẻ, bàn tay giữ chặt đầu và cổ.
·
Bước 4: Lật ngửa trẻ một cách cẩn thận (giữ
chặt đầu và cổ), giữ trẻ nằm ngửa trên mặt trong cẳng tay tựa vào đùi. Giữ đầu
thấp hơn cơ thể.
·
Bước 5: ẤN NGỰC 5 LẦN ở vị trí 1⁄2 dưới xương
ức, ngay dưới đường liên vú. Mỗi lần đẩy ngực khoảng 1s, cố gắng tạo áp lực đủ
để sữa ra ngoài.
·
Bước 6: Lặp lại chu kì 5 lần vỗ lưng và 5 lần
ấn ngực cho đến trẻ thở lại hoặc khi trẻ không đáp ứng.
Nếu trẻ bất tỉnh:
·
Bước 1: Lập tức gọi hỗ trợ từ người thân, cấp
cứu y tế ( gọi điện thoại, bật chế độ loa ngoài và làm theo dướng dẫn). Người cấp
cứu có thể ngồi hoặc quì tùy theo điều kiện.
·
Bước 2: Ngay lập tức Ép tim – thổi ngạt cho
trẻ :
Ép tim: vị trí ½ dưới xương ức, chiều sâu 1/3 đường kính trước sau của
lồng ngực
- 30 lần ép tim – 2 lần thổi ngạt (Nếu chỉ có 1 mình)
- 15 lần ép tim – 2 lần thổi ngạt (Nếu có ≥ 2 người cấp cứu)
Thổi ngạt miệng –
miệng hoặc thổi ngạt miệng – mũi cho trẻ: Thổi hơi vào trong 1 giây, chú ý quan
sát lồng ngực trẻ phồng lên. Lặp lại 2 lần. Nếu lồng ngực không phồng lên, lặp
lại động tác ngửa đầu nâng cằm, điều chỉnh tư thế ngửa đầu.
Miệng – Mũi: Hít 1 hơi bình thường, trùm kín và chặt miệng của người cấp
cứu lên miệng và mũi của trẻ.
Miệng – Miệng: Hít 1 hơi bình thường, trùm kín và chặt miệng người cấp
cứu lên miệng của trẻ. Kẹp chặt cánh mũi với ngón cái và ngón trỏ, bàn tay tì
lên trán trẻ
Tiếp tục cấp cứu tại chỗ đến khi trẻ hồng trở lại hoặc có nhân viên y tế
hỗ trợ.
Những cách phòng ngừa trẻ bị sặc sữa
1. Những việc nên làm
- Khi cho trẻ bú, mẹ
cần bế trẻ cao đầu, ở tư thế thoải mái.
- Nên cho trẻ ăn dưới
ánh sáng để dễ dàng quan sát thấy được trẻ nuốt sau khi mút sữa và các hiện
tượng tím (nếu có).
- Ngoài ra, nếu sữa
mẹ tiết ra nhiều mà trẻ không bú kịp, mẹ có thể làm hãm tốc độ của dòng sữa
bằng cách dùng hai ngón tay kẹp bớt đầu vú lại.
- Với trẻ nhỏ, nhất
là trẻ sơ sinh không nên cho trẻ bú vội vàng.
- Với những trẻ bú
bình, bố mẹ hãy chọn những bình sữa có núm vú phù hợp với lứa tuổi, không quá
to, giúp sữa xuống miệng trẻ không quá nhiều, không bị sặc. Khi cho trẻ bú, cần
nghiêng bình sữa góc 45o để sữa chảy xuống đầy lỗ núm vú. Trẻ sẽ không phải mút
nhiều, không khí ít vào sẽ hạn chế xảy ra tình trạng sặc sữa.
- Sau khi bú xong:
Nên bế trẻ nằm sấp trên vai hoặc ngực mẹ 15 – 20 phút, vỗ nhẹ lưng để trẻ ợ bớt
hơi trong dạ dày, tránh đầy hơi sẽ kích thích gây sặc.
- Cha mẹ nên chia
thành nhiều bữa nhỏ đặc biệt là đối với trẻ nhẹ cân.
- Đối với các trẻ có
các dị tật vùng hàm mặt nên đi khám sớm để điều trị kịp thời và có các dụng cụ
hỗ trợ để giảm thiệu nguy cơ sặc.
- Cần cho trẻ đến
khám tại cơ sở y tế gần nhất khi trẻ nhũ nhi bỏ bú.
2. Những việc không nên làm
- Không nên cho trẻ
bú sữa khi đang ngủ, đang khóc/cười hay đang ho.
- Không nên để gập cổ
khiến trẻ bú khó khăn hơn hoặc ngửa cổ có thể khiến trẻ bị sặc sữa lên mũi.
- Không quấn tã, mặc
quần áo chật, tránh làm tăng áp lực ổ bụng.
- Không nên ép trẻ ăn
quá no.
Theo SKĐS